2.3 Bodem, water en milieu

3.1 De waterveiligheid en klimaatadaptatie is gewaarborgd

Zie de gegeven toelichting onderaan dit programma.

3.2 De zoetwatervoorziening en het oppervlaktewater zijn van goede kwaliteit

Er worden subsidieaanvragen verwacht vanuit de waterschappen Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden; Amstel, Gooi en Vecht en Rivierenland. De dekking is opgenomen in een reserve. Het voorstel is om een onttrekking te verhogen ter dekking van deze subsidieaanvragen.

Er wordt een baat begroot van €104.433 als gevolg van een lager subsidievaststelling van een subsidie voor project “beken Gelderse Vallei aan Waterschap Vallei en Veluwe”. Dit bedrag moet door de subsidieaanvrager worden terugbetaald in 2021. Het voorstel is om de onttrekking uit de reserve landelijk gebied, voor dekking lasten van AVP binnen programma 3, te verlagen.

3.3 Het bodem- en grondwatersysteem is schoon en robuust

Binnen het programma Bodemsanering wordt een onderbesteding verwacht van € 200.000 en daarmee zal voor een deel invulling gegeven worden aan de 2% vertragingsfactor.

3.4 De leefomgeving is gezond en veilig

Het budget voor plattelandscoaches is bij de Zomernota 2021 verlaagd tot € 988.000 en wordt nu verder verlaagd tot € 638.000, een verlaging van € 350.000. De helft daarvan landt bij Programma 2 landelijk gebied en de andere helft bij programma 3 Bodem, water en milieu. Deze verlaging houdt verband met de inschatting dat er minder coachtrajecten gerealiseerd zullen worden dan gepland en een deel van de trajecten ook korter duurt dan waar bij het begroten mee rekening is gehouden. De lengte van de trajecten is afhankelijk van de behoefte van de agrarische ondernemer. Dit is dus per coaching traject verschillend. De plattelandscoaches hebben grote potentie en worden gewaardeerd in het gebied. Er wordt nu veel ingezet op bredere promotie.
Voorgesteld wordt om een bedrag van € 124.000 te storten in de bestemmingsreserve Landelijk Gebied en de eerder geraamde onttrekking te verlagen met € 51.000.  

Eerste helft 2022 wordt gekeken welk bedrag er eventueel kan vrijvallen naar de algemene middelen. In de reguliere P&C cyclus zal hiervoor een voorstel worden gedaan. Aangezien er nog een evaluatie plaatsvindt en er wordt ingezet op bredere promotie is het te voorbarig is om de middelen nu al te laten vrijvallen.

Voor de aanleg van ondergrondse hoogspanningskabels is er een tweetal subsidiebeschikkingen verstrekt waarvan het werk volgend jaar plaats zal vinden. De totale waarde staat gelijk aan € 1.798.000. Boekhoudkundig staat het moment van beschikken gelijk aan het nemen van de lasten. Dit heeft als gevolg dat de lasten in het huidig boekjaar landen terwijl deze lasten volgend jaar zijn begroot. Door middel van deze bijstelling wordt voorgesteld om de begroting van huidig boekjaar op te hogen met € 1.798.000 ten laste van het begrotingssaldo. Volgend boekjaar zal de programmabegroting verlaagd worden met hetzelfde bedrag ten gunste van het begrotingssaldo.

3.5 De bodemdaling en broeikasgasuitstoot in het veenweidengebied is verminderd

In het jaar 2021 hebben wij een subsidie verstrekt aan de Gebiedscoöperatie Groot Wilnis-Vinkeveen voor het nemen van bodemdaling remmende maatregelen in de polders Groot Wilnis-Vinkeveen, Oukoop en Portengen (zie ook Statenbrief 2021RGW130). Het project omvat de aanleg van een veenweide infiltratiesysteem (1.400 ha) en de uitvoer van diverse pilots en praktijkonderzoeken. De verstrekte subsidie is meerjarig van aard en is boven het grensbedrag van € 1,4 miljoen. Dat betekent dat de lastneming van deze subsidie verantwoord dient te worden op basis van het verwachte bestedingsritme. In 2021 is de verwachting dat er voor € 500.000 aan lasten wordt verantwoord op basis van dit bestedingsritme. In de Begroting is echter een budget opgenomen voor deze subsidie van € 2 miljoen in 2021. Het verschil à € 1.500.000 wordt conform de verslaggevingsregels gestort in de Reserve Lastneming subsidies. Dit gereserveerde budget zullen we in toekomstige jaren inzetten om de lastneming van de subsidie in die jaren te dekken.

Het programma Bodemdaling Veenweidegebied is een meerjarenprogramma. We hebben te maken met externe partijen, daarom is het lastiger sturen op de uitvoering. Enkele voorbeelden:

• In het plangebied Groot Wilnis Vinkeveen is er een aanvraag ingediend van 2 mln. voor 2021.
• Vanuit het gebied Kamerik is een meerjarenbegroting opgesteld waarvan de komende jaren ruim 5 mln aan subsidieaanvragen wordt verwacht. Dit betreft het gebied van het project ‘Kavelruil Kamerik-Harmelen’.  Bij dit kavelruilproject worden verschillende maatschappelijke doelstellingen meegenomen (integrale aanpak), waaronder afremmen bodemdaling. Waterschap HDSR heeft dit gebied van in totaal ca 1500 ha. verdeeld in zes deelgebieden die na elkaar aan de beurt komen inventarisatie/planvorming/ uitvoering aanleg waterinfiltratiesystemen, dus een gefaseerde aanpak. Dit alles is door HDSR in de tijd uitgelijnd (t/m 2025) en begroot. De vijf miljoen is een inschatting en heeft betrekking op de gehele periode (kosten 2022 t/m 20225) en over het gehele gebied (alle zes deelgebieden).
• Vanuit de provincie hebben we de SPUK-aanvraag voor de impulsgelden Veenweidengebied ingediend waarbij we 12 mln. aan provinciale middelen in zetten.  

De totale begroting is gebaseerd op het programmaplan met daarin opgenomen de doelen uit het klimaatakkoord en de onszelf opgelegde doelstellingen. Het voorstel is om € 700.000 euro te storten in de projectreserve. De huidige naam van de projectreserve dekt niet de lading en zal veranderd worden in “projectreserve Bodemdaling Veenweidegebied”.  

Na verwerking van de Slotwijziging resulteert een begrotingstotaal van ruim € 36 miljoen voor dit programma, waarvan eind augustus € 18,3 miljoen is gerealiseerd. Dit is 50% van de begroting. Toch schatten we momenteel in dat we in de laatste vier maanden van het jaar nog € 18 miljoen kunnen realiseren.
Toelichting op de voortgang 2% verwachte onderbesteding op materiële budgetten

In dit programma is op basis van de primaire begroting rekening gehouden met een verwachte onderbesteding op materiële budgetten in 2021 van € 406.000. Op basis van de inzichten bij deze Slotwijziging geldt dat er inderdaad sprake is van een onderbesteding die leidt tot lagere lasten. Dit betreft vooralsnog €200.000 binnen het programma Bodemsanering, welke nader is toegelicht bij beleidsdoel 3.3.